Kopalnia siarki "Posądza"

Kopalnia siarki w Posądzy zlokalizowana jest 26 km na północny-wschód od Krakowa w pobliżu Proszowic.
Znajduje się ona na niewielkim wzgórzu porośniętym lasem zwanym Patrolnią a także Koniuszą Górą, Wyźrałem lub Patrolą -od znajdującej się tam niegdyś piramidy triangulacyjnej. Znajduje się w płaskiej strukturze antyklinalnej o osi NW-SE obciętej dwoma uskokami podłużnymi. W jądrze antykliny występują opoki, gezy i margle górnokredowe przykryte przez utwory tortonu, a w jej północno-wschodnim skrzydle (w sąsiedztwie uskoku) - wapienie siarkonośne zalegające na głębokości 6-12m. Ich miąższość osiąga niemal 10m; zawierają średnio 10-18% siarki (maksymalnie 30%); często występuje ona w spękaniach przecinających wapienie. Na peryferiach złoża przechodzą one w drobnokrystaliczne gipsy z przewarstwieniami iłów i śladowym osiarkowaniem rzędu 4-6%. Gipsy zalegają na utworach wapienno-ilastych warstw baranowskich dolnego tortonu; nadkład tworzą lessy czwartorzędowe.
Złoże odkryto przypadkowo, choć już w 1885r. rozważano eksploatację wapieni siarkonośnych. Początkowo w rejonie tym wydobywano wapienie i gipsy do celów budowlanych. Jednak w końcu 1915roku w kompleksie wapieni i zbitych gipsów uruchomiono podziemną kopalnię siarki -  Austriacką Wojskową Kopalnię Siarki w Posądzy.

Złoże udostępniono upadową i trzema szybami zlokalizowanymi w obrębie wierzchołka wzgórza. Od południa dostęp zapewniała sztolnia, dzięki której niemal całkowicie osuszono okolicę. Dwie inne sztolnie, zlokalizowane na zachodnim krańcu złoża, kończyły się w skałach płonnych po kilkudziesięciu metrach. Pod wzgórzem znajdował się także rozległy system chodników o długości ok. 1,5km. Wydobyty urobek sortowano w baraku znajdującym się przy sztolni, a następnie przewożono do Posądzy, gdzie zlokalizowana była huta siarkowa. Zakład ten był połączony kolejką wąskotorową ze stacją w Kocmyrzowie. Na przeciągu lat 1916-21 eksploatowano 1-30t siarki rocznie, górną granicę osiągając od 1919r., kiedy w Posądzy działała Państwowa Kopalnia Siarki. W sumie wyeksploatowano stąd ok. 300t siarki.
Obecnie w szczytowej partii wzgórza - gdzie prowadzono intensywne roboty górnicze - znajduje się system różnego rodzaju niecek, rowów zapadliskowych oraz lejów osiągających 5-6m głębokości i średnicę 20-30m. Zachowały się również dwa niezabezpieczone otwory wejściowe do podziemnych wyrobisk.

Plan wyrobisk